Zbulohen tre skelete 734-vjeēare ne amfiteatrin e Durresit
Arkeologet kane zbuluar skeletet, te cilat mendohen te jene gjurme te termetit te vitit 1273, i cili shkaterroi thuajse te gjithe Durresin
Durres -Nje ēift ne pozicion gjumi dhe nje femije ne pozicion vrapimi, jane tre skeletet e zbuluara dje nga arkeologet qe po zhvillojne nje ekspedite ne Amfiteatrin e Durresit. Ata kane mbetur te shtangur, kur gjate germimeve kane zbuluar skeletet, te cilat paraprakisht mendohet te jene gjurme te termetit te vitit 1273, i cili shkaterroi thuajse te gjithe qytetin e Durresit. Sipas arkeologeve, skeletet e nje familjeje te perbere nga 3 pjesetare, jane gjendur ne pozicione te ndryshme.
Zbulimi eshte bere gjate germimeve te nisura disa dite me pare nga nje ekspedite italo-shqiptare. Kjo ekspedite po kryen germime per te tretin vit radhazi te amfiteatri antik, por dje zbuloi disa skelete njerezish ne pjesen jugperendimore te amfiteatrit. Fillimisht u mendua se ajo mund te ishte nje varreze, por shpejt kjo hipoteze ra per shkak se skeletet nuk ndodheshin ne pozicione varrimi, por ne pozicione te ndryshme, sikur te ishin ne gjume. Pak metra me tutje u gjend nje skelet femije ne kembe, ne mes te nje mase lende inerte.
SKELETET
Arkeologet, pasi nxoren ne pah te gjithe rrenojen, arriten ne perfundimin se kishin te benin me nje banese mesjetare, ne te cilen banonte nje familje e thjeshte. Sipas tyre, mendohet se fragmenti qe kane zbuluar i perket asaj dite te tmerrshme, kur Durresi u lekund ne shekullin e XIII-te nga nje termet i fuqishem e ku si pasoje humben jeten 30 mije njerez. Arkeologia italiane, Klaudia Korradi tha se nuk behet fjale per varre. Eshte nje vdekje e menjehershme e shkaktuar nga forca madhore.
Germimi nxori ne drite dy skelete qe i perkasin nje ēifti, te cilet u gjenden ne pozicion gjumi, si dhe skeletin e nje femije 10 deri 12-vjeēar ne kembe, ne pozicion vrapimi pas nje muri ndares. Ai mendohet te kete qene femija i ēiftit, i cili banonte ne nje dhome me te forte se ajo e prinderve te tij dhe ka tentuar ti shpetoje termetit duke vrapuar. Por ne kete pozicion e kane zene rrenojat. Prinderit e tij duhet te kene qene te rinj, pasi i kane te gjithe dhembet ne goje, - kane vene re arkeologet. Arkeologia shqiptare, Brikena Shkodra sqaron se eshte rrenqethes imazhi qe ofrojne 3 skeletet. Femija ne pozicion vrapi, si ai i nje atleti qe sapo eshte nisur nga starti per ti shpetuar vdekjes.
ANALIZAT
Skeletet do te udhetojne per ne Parme, ku do tu nenshtrohen analizave te thella perfshire edhe ato gjenetike. Nepermjet ketyre analizave kerkohet te zbulohet vjetersia e tyre, si dhe te shikohet gjendja fizike e banoreve te Durresit te asaj kohe, si p.sh, semundjet e te tjera tregues.
Termeti i vitit 1273 mori 30 mije jete
Termeti i vitit 1273 ka qene i tmerrshem. Ai perfshiu nje territor te gjere te rajonit si Raguzen, Ulqinin dhe Durresin. Sipas te dhenave te asaj kohe, ne Durres vdiqen 30 mije qytetare, ndersa pjesa qe shpetoi, braktisi per 2 deri 3 vjet qytetin dhe u vendos ne Berat. Ky termet demtoi edhe nje pjese te amfiteatrit, - kane theksuar arkeologet. Historiani bizantin, Pahimer, per termetin ne Durres shkruan: ...U degjua nje zhurme e madhe nga deti dhe me pas toka nisi te lekundet. Shtepite shembeshin dhe binin siper njera-tjetres. Banoret qe shpetuan, iknin te tmerruar
. Ky ishte termeti i trete qe tronditi Durresin. Me pas, termete rane edhe ne shekullin e 18-te si dhe ne vitin 1920, duke shkaktuar pasoja. Por, termeti me i tmerrshem ka qene ai i vitit 1273. Vitin qe shkoi, ekspedita italo-shqiptare zbuloi disa puse uji, te cilat i perkasin periudhes otomane. Objektivi i tyre madhor eshte zbulimi i te gjithe amfiteatrit, i cili pengohet nga nje numer shtepish, banoret e te cilave duhet te sistemohen ne tjeter vend, per ti ēelur rruge realizimit te ketij projekti. Artur Korriku