Qazim Mulleti

Nga jeta e bashekshortes se Qazim Mulletit
************
Shume nena, gra vajza, pleq e femije , u internuan vetem e vetem pse djemte , burrat , vellezerit e baballaret e tyre ishin te pa desheruar nga regjimi komunist , ishin te burgosur politik dhe diktatura u mohonte atyre gjene me elementare-LIRINE!
Kjo ju mohua me vite te tera, ndersa per shume familje vazhdoi disa dekada Te dhemb shpirti e zemra kur mendon se shume zonja te nderuara , nena te cmuara , provuan vuajtjet neper kampet e perqendrimit si neTepelene, Gradisht , Saver etje.. U mbyllen neper to te reja me enderra te keputura ne mes , u plaken apo dhe vdiqen aty.
Ja disa prej tyre
Rukije Dine, Meleqe Dine, Sulltane Dine, Vesfie Dema, Mudi Dema, Mrika Gjon Markaj, Marta Markagjoni , Cuba Miraka , Caje Merlika Lice kaloshi Roza Marashi Ana Pervizi e Hajrie Mulleti.
Po ndalemi me jeten e njeres prej tyre dhe jo pa qellim po e fillojme me jeten e Zonje Hajrie Mulleti , sepse ajo pati nje jete me te vecante nga bashkevuajteset e tjera., Qe nga viti 1949 u be objekt humori e argetimi ne komedine "Prefekti" te Besim Levonjes Nje komedi qe nuk ju nda skenes per 40 vjet (edhe sot vazhdojne ta japin ne televizjon apo te shesin kasetat me kete komedi dhe aq me teper me EMRAT REAL TE PERSONAZHEVE Po cila ishte kjo grua ?

Hajrie Ismail Mulleti lindi ne Tirane ne vitin 1908 ne familjen e Ismail Kusit , familje me tradita nacionaliste Motrat dhe vellezerit e saj ishin te gjithe Universitar E fejuar me Qazim Mulletin, (Noliste , emigrant politike. ), martohet ne Vien me 1929. Jetoi ne Shqiperi me djalin e saj te vogel (datlindja 1930 E rriti dhe e edukoi te birin , i dhuroi gjithe dashurine e saj prej nene me shpresen e nje takimi se nje dite do te kthehej i shoqi nga Europa. Mbas 9 vjet pritje , nene e bir u mbushen me gaz e gjalleri kur u kthye Qazimi Per ta filloj nje jete e re , nje pranvere e rilindur
Po shpejt do te fryjne ererat e forta dhe gezimi i tyre u nderpre. Erdhen vitet e diktatures dhe perseri nena 36 vjecare , mbeti vetem me djalin e saj. Vellane e madh , Abdullan e pushkatuan se ishte antikomuniste. Nxirret me force nga shtepia dhe i grabitet cdo gje. , bile dhe dhuratat e prinderve te saj
E internojne bashke me te birin Reshitin 15 vjecar ne kampin e Tepelenes me shume bashkevuajtes te tjere Flinin ne kazerme bashke me 200 te tjere pa dallim moshe apo seksi. S'kishin drite , as ngrohje. Ushqimi ishte vetem nje cope buke e zeze Shtrengonte nena djalin e vetem I dhimbte zemra per te Ne kampin e Tepelenes i vinin te transpotonin dru , te ngarkura ne vend te karroces , per familjet e oficereve. Vitet kalonin ne internim Motrat e vellezerit i vdiqen , pa u pare kurre me ta. Punoi ne bujqesi dhe pse vuante nga hipertensioni Jetoi dhe punoi me nder pa u ndar kurre nga i biri. Nuk pranoi te bente ndarje nga i shoqi
Kjo grua me shtat te imte , nje figure fisnike e burim dashurie per familjen e saj u be objekt talljeje ne komedine "Prefekti" te Besim Levonjes. Komedia u shfaq per here te pare ne vitin 1949 neper skenat e teatrove. , u tansmetua ne radio Tirana , ne televizore e skece per 40 vjet pa nderpreje E vinin ne skene regjizoret e socializmit , me emra reale, ashtu si ja kishte vendosur shkrimtari ne liber . Interpretonin Hajrien ne menyrat me qesharake , e bene dhe te cale, e cfar se bene ! A menduan ndonjehere qe ajo grua qe vinin ne loje, jetonte e izoluar ne mjerim te plote dhe i sfidonte me jeten e saj te paster , te pa perlyer , pa u ankuar .

Vitet kalonin dhe nene Hajria u plak ne internim dhe tre vitet e fundit u be me skleroze Truri saj funksiononte vetem per dy gjera Kur e pyesnin -ku je? Ajo pergjigjej
Jam te shtepia e babajt tim ne oborrin me Diell e plot lule , ne dhomat e medha e me jorganet e bardhe..
Po cilen adrese mban mend? kujtonte nje kryeqytet dhe nje apartament te kohes se marteses se saj
Vdiq ne nje barak prej llamarine e derrase ne mes te baltes se Myzeqese Vdiq me 6 maj 1980 larg Tiranes se saj qe sju lejua ta shikonte per 35 vjet me rradhe Kur vdiq , djali vetem qante.. nje djal qe mbeti pa te ardhme, qe i iku njeriu i shtrenjte me zemren mbushur vetem me plage..
Pse vuajti ajo? se zgjodhi rrugen e drejte , ate te Shqiptares besnike e te ndershmerise . A ishte e drejte te talleshin me dy qenie njerzore , qe jetonin ne Gulakun e Shqiperise socialiste?Per cfar ROLI? Pse vetem interpretimi i nje roli vlen per tu quajtur artiste e pavdekshme ? Po vazhdojne mendesite komuniste, tek njerezit qe s'duan te njohin realitetin , te verten e shoqersise social-komuniste. Vazhdojne zoterinjte te qeshin me te vdekurit Deri kur do te vazhdoni te mohoni te drejtat elementare?Po te drejtat dhe lirite qe i mbron karta e helsinkit? Apo vetem ne teori.. ? Pale thoni dhe qe ne Shqiperi s'ka pasur genocid.
Reshiti u rrit vetem me dashurine e nenes mbasi i jati ishte jashte me status politik dhe skishte te drejte te ktheje ne Atdhe, e keshtu Reshitit i munguan perkedhelite apo dhe keshillat e babajt.
Me te jatin jetoi shume pak Ato vite , ishin me shume angazhime nga babaj tij si bashkiak dhe prefekt i Tiranes Ishte kohe lufte Ne shtator 1944 Reshiti mbeti vetem me nenen , po kesaj here ishte ndarja e perjeteshme nga i jati Jeta i kishte rezervuar shume te papritura Reshiti kujton dreken e fundit qe hengri me baba Qazimin Nje i ftuar , mik i familjes, i tha Qazimit, pse nuk e merr dhe djalin me vete? Ai ju pergjegj Nuk eshte nevoja , politikanet nuk merren me gra e femije. Mbas vitit 1944 nene dhe djal i kishin arrestuar disa here , duke i mbajtur ne biruca te vecanta .

Provoi presione te ndryshme Harija ne lidhje me te shoqin dhe per ti grabitur pronen , ndersa djalin e akuzonin se kishte shkruar disa parulla ne shkolle, kunder komunizmit Shpesh e keq-trajtonin shoket e shkolles dhe vinte i pergjakur ne shtepi ,por peripecite qe i ndoqen gjithe jeten ,do te fillonin ne vitin 1949 kur u shfaq per here te pare premiera e komedise "Prefekti" i Besim Levonjes.

Reshiti kujton nga ajo periudhe se nuk guxonte te dilte ne rruge nga ngacmimet e shokve
Kur e degjoi nena per here te pare ne radio, u revoltua shume
Une ne ate kohe(tregon Reshiti) vazhdoja gjimnazin Qemal Stafa Te gjithe me shikuan te nesermen si te habitur Me kujtohet ora e Rusishtes kur mesuesja beri apelin dhe kur lexoi emrin tim Reshit Qazim Mulleti ngriti koken dhe me pyeti
Emer i verte eshte ky?
Si ne korre ju pergjejg gjithe klasa Ky eshte Shiti i komedise "Prefekti": Mesusja me mori prane vetes e me foli me shume dashuri Nderkohe me tha se ju duk shume e padrejte se si mund te perdoreshin emrat real ne nje komedi
Te nesermen e asaj dite na erdhi kamioni te dera e shtepise e na mori per te na cuar ne internim ne kampin e Tepelenes . Aty na mbajten pes vjet ,deri ne mbylljen e tij
Autori i komedise aq te perfolur qe shfaqet turpesishte edhe sot, Pra Besim Levonja , ne kohen qe ishte Prefekt Qazim Mulleti, u lirua nga burgu me firmen dhe garancine e tij..

TIRANË – Tironsa me të gjitha: të folme, shtëpi të vjetra, zakone dhe tapi.
Tapitë u kanë mbetur si relike, zakonet dhe e folmja si traditë, ndërsa shtëpitë
e vjetra si rrënoja.Qysh prej 13 vjetësh në kërkim të rrënjëve materiale
(shtëpive dhe pronave të vjetra) pinjollët e sotëm të familjes Mulleti po i
ndërtojnë themelet e tyre të reja në Tiranë duke varrosur të vjetrat nën pallate
shumëkatëshe.

Shtëpitë e Qazim Mulletit, Ali Mulletit, Tanush Mulletit,
janë në agoni. Ndërkohë që shtëpia ku pati jetuar më gjatë prefekti i Tiranës së
viteve ‘40 është varrosur para një viti nën një pallat që vazhdon të hedhë shtat
aty në rrugën “Qemal Stafa”. Si shtëpitë e vjetra, edhe pinjollët e familjes
Mulleti në Tiranë janë të paktë. Nga Sulejman Mulleti tek Qazim Mulleti dhe i
biri Reshit Mulleti, që vazhdon të jetojë në Tiranë, prej familjes Mulleti,
trashëgimtarët nuk kanë qenë të shumtë, por kanë mbërritur deri në ditët tona.
Ndryshe nga Tafajt që kanë aktualisht në Tiranë 900 pinjollë, Mulletët kanë
shumë më pak dhe vetëm tetë trashëgimtarë meshkuj. I gjen pothuajse të gjithë në
Tiranën e vjetër, në rrugën “Qemal Stafa”. Ajo është mëhalla e tyre, askush nuk
e vë në dyshim. Por ndoshta edhe për pak kohë. Derisa gjeneratat e reja të mos
gjejnë më aty asnjë gjurmë të tyre veç ndonjë pllakate, që e varur në një pallat
të ri nuk thotë më asgjë sado impresionuese të jetë përmbajtja e saj. Kur të
jenë shembur edhe rrënojat e fundit të shtëpive 300 -vjeçare të trashëgimtarëve
Mulleti. Kur lagjia nuk do të ketë më një personazh të gjallë si Reshit Mulleti
(djali i Qazim Mulletit) që vjen vërdallë si dinosaur i lodhur në mëhallën e
Mulletëve dhe nuk e qasin as në shtëpinë ku ka lindur i ati. Kur nostalgjikët do
ta kenë vështirë të gjejnë në gjithë Tiranën një shtëpi të vjetër muze si ajo e
Ali Mulletit, plot kontradikta: që ka mbajtur brenda Qazim Mulletin, por edhe
Enver Hoxhën, që ka qenë konsullatë austriake por edhe Ministria e parë e
Bujqësisë shqiptare, si edhe shtëpi e dhjetëra Mulletëve. Ivzi Mulleti, 67
-vjeçar, djali i Ali Mulletit, i cili nga ana tjetër ka qenë djalë xhaxhai me
Qazim Mulletin, tregon historinë e kësaj shtëpie muze, e cila tanimë i ka ditët
e numëruara, pasi çelësat e saj i janë dorëzuar tashmë ndërtuesve.

Reportazh nga rrënojat

Portikut të oborrit i është vënë dryni. Në prag
gjetëm një lypës që ngrohet në diell me gjithë rraqet e veta në qese plastmasi.
Kur të shembet shtëpia ai do të gjejë një prag tjetër për t’u shullyer në diell,
ndërsa aty do të ketë zgjatur hijen e vet pallati i ri. Pllakati që përkujton
vetëm një pjesë të historisë së asaj shtëpie, atë komuniste, ndoshta do të
zhvendoset në murin e pallatit. Muret e qerpiçit me siguri do të bien shumë
shpejt dhe çatia gjithashtu. Nën to do të varroset edhe historia që na rrëfen
Ivzi Mulleti dhe që nis para rreth 300 vjetësh. Bëhet fjalë për kohën kur u
ndërtua kjo shtëpi, e cila ka gjasa të jetë një nga më të vjetrat e Tiranës.
Ivzi Mulleti thotë se shtëpinë e ka ndërtuar gjyshi i tij, Mahmut Mulleti. “Në
këtë shtëpi ka jetuar babai im, Ali Mulleti dhe shumë nga ne të tjerët”, -
tregon Ivziu. Në vitin 1914 sipas tij, shtëpia ka qenë konsullatë austriake dhe
është dhënë vazhdimisht me qira deri në vitin 1944. Në 1924 ajo ka qenë
Ministria e parë e Bujqësisë. Ka banuar aty patrioti Dervish Hima si edhe Et’hem
Toto. Më vonë ka qenë bërthama e parë e shkollës femërore, mandej shkolla “Avni
Rustemi”. Ka banuar aty vetë Bahri Omari dhe po aty është fshehur gjatë luftës
Enver Hoxha. Pikërisht ky interval historik ia ka ndryshuar fatin shtëpisë dhe i
ka blatuar atë pllakatën ku shënohet se në vitin 1943 shtëpia ka shërbyer si
bazë ilegale për komunistët dhe si e tillë i ka mbijetuar shembjes gjatë
regjimit komunist, kur nuk i ra plani. Plani i ka mbërritur tani ndërsa në 1944
aty banuan familjarët përkohësisht. Deri në vitin 1951 aty banoi (në katin e
dytë) intelektuali Zyhdi Herri, i cili më vonë u pushkatua. “Pastaj historia
është e njohur. Ne na nxorën nga shtëpia dhe na morën edhe bahçen e pasme ashtu
si edhe 12 dyqanet”, - tregon Ivziu. I vetmi rikonstruksion i shtëpisë është ai
i vitit 1987 kur Ivzi Mulleti tregon se u riparua vetëm çatia. “Tani çdo gjë ka
marrë fund. Shtëpia do të shembet”, - përfundon pinjolli i familjes Mulleti.

Personazh - Shit Mulleti, pinjolli 74 -vjeçar i Mulletëve që jeton ende në
Tiranë - Djali i Qazim Mulletit
Ata që
e njohin komedinë “Prefekti” e dinë edhe se ajo është një karikaturë komuniste e
Qazim Mulletit, i cili në të vërtetë nuk i ngjet aspak Qazos së filmit që
bërtet: “pu pu pu, ku na jan mështjell i tuf budallejsh ne ktu qe do na haj
kalera nanji dit prej ktyne”! Por i biri i Qazim Mulletit, Reshiti 74–vjeçar,
thotë se “Qazimi nuk është as ashtu si e qisin kta t’sotmit”. “Ai ishte njeri i
thjeshtë. Unë e mbaj mend se ai u largua kur unë isha 14 vjeç. Ishte serioz, i
ditur. Nuk njihte nëntë gjuhë të huaja siç e nxjerrin ca historianë por kishte
mbaruar shkollën “Zosimea” në Janinë dhe studimet e larta në Gallatasaraj në
Stamboll ku qe dekoruar me medalje ari ndërsa dy vitet e fundit të studimeve i
bëri në Vjenë”, - tregon Shit Mulleti siç e thërrasin të gjithë në mëhallën e
vjetër, ku ai është rikthyer tanimë të jetojë. Shiti është 74 vjeç dhe tani ka
marrë një apartament në pallatin që është ndërtuar në vend të shtëpisë së vjetër
të Qazim Mulletit. Ai është nostalgjik për të shkuarën aq sa mund të jetë
çdokush për fëmijërinë e vet, aq më tepër kur ajo ka qenë e shkëlqyer.
Megjithatë 60 vjetët e tjera të Reshitit nuk rodhën si 14 të parat. Së bashku me
nënën Hajrie Mulletin, ai është internuar në Kavajë e Tepelenë dhe vetëm pas ‘90
u kthye në Tiranë ku jetoi për një kohë të gjatë në shtëpinë e Tanush Mulletit.
Përveç disa fotografive në sëndukun e tij nuk ka gjë tjetër nga reliket e
familjes. Të gjitha ia kanë marrë. Madje edhe koleksionet e armëve të të atit,
Qazim Mulletit si edhe koleksionet e filatelisë pas të cilave Shiti thotë se
ishte i apasionuar i ati. Shitit, padyshim nuk i vjen keq thjesht për këtë. Por
për të gjithë jetën e shkuar në internim së bashku me nënën e cila “shiti edhe
byzylyqet e bizhuteritë e pakta që i kishin mbetur për të mbijetuar” dhe që vdiq
në vitet ’80 në Savër. Ndërkaq Qazimi kishte vdekur shumë më përpara në moshën
62 -vjeçare në Itali ku jetoi si emigrant politik. Ai nuk u rimartua më atje, as
e shoqja në Shqipëri dhe i biri Shiti nuk është martuar kurrë.

Rrënjët -
Ilir Mulleti: “Ne, pinjollët e themeluesit të Tiranës”

Ilir Mulleti, 37
vjeç, një nga pinjollët e tjerë të Mulletëve tregon historinë e familjes, për të
cilën është interesuar duke shfletuar histori dhe gërmuar në arkivë. Ai
pretendon se së bashku me pinjollë të tjerë Mulleti është një ndër pasardhësit e
themeluesit të Tiranës, Sulejman Pashë Bargjini (Mulleti). Ruan një pemë
historike prej një degëzimi të së cilës dëshmojnë origjinën e tyre nga Sulejman
Mulleti krahas familjes Tirana dhe Kërçiku. “Flitet për tre degë të dala nga
familja Bargjini që janë Mulleti, Tirana dhe Kërçiku. Këto janë të dokumentuara,
aq më tepër që ne kemi edhe një tapi të vitit 1918 dhe që na vërteton prona të
cilat i kemi trashëguar pikërisht nga Sulejman Pasha”, - shprehet Ilir Mulleti,
i apasionuar pas historisë së Tiranës dhe të familjeve të vjetra kryeqytetase,
sidomos atyre të bejlerëve, ku bën pjesë edhe familja e tij.

burr zoteni ka qen ky qazimi se une vallai se kam njoft se skam pas kohe ateher kom qen jasht shtetit vec me te degjume e kam :D