Kuq e zi
E kuqja dhe e zeza janė dy ngjyra mė tė rėndėsishme dhe mė antagoniste tė baraspeshės universale. Por, njėkohėsisht, kėto janė edhe ngjyra karakteristike kombėtare tė ne shqiptarėve . Edhe pse nė raport tė ndėrsjellė, domethėnia e tyre simbolike shprehet si kundėrshti ekstreme, ato kanė njė rol relevant tek harmonia e veprimit tė pandėrprerė tė ligjit natyror tė tė kundėrtave.
▪ Pa dashur tė hyjmė nė fillet historike tė gjenezės sė pranimit tė "kuqes dhe tė zezės, si ngjyra tona identifikuese kombėtare, pėrmes kėtij artikulli, desha tė prezantoj njė domethėnie tė rėndėsishme tė simbolikės sė tyre metaforike tek mėsimet e vjetra okuliste dhe praktikat rituale tradicionale tė popujve tė ndryshėm tė lashtė.
Ėshtė tejet me rėndėsi tė cekim se pėrzgjedhja e mu kėtyre ngjyrave, nuk ėshtė kombinacion i rastėsisė, sepse pėrmes veprimit tė ligjit tė tė kundėrtave, iniciohet reflektimi i fortė mbresėlėnės emocional tek masat. Andaj, ndoshta edhe jo rastėsisht, dikur nga tė urtit e tė parėve tanė, si ngjyrė simbolike e flamurit tonė kombėtar, janė pėrzgjedhur mu e kuqja dhe e zeza.
Nė vazhdim tė shkojmė radhazi nė interpretimin simbolik tė ngjyrės sė kuqeshe tė zezė dhe domethėnien kundėrthėnėse qė ato kanė si raport nė mes veti.
E KUQJA
Sipas urtėsive tė lashta ezoterike, ngjyra e kuqe ėshtė njėra ndėr ngjyrat mė tė rėndėsishme tė simbolikės rituale okuliste. Konsiderohet si ngjyra e gurit alkimist tė tė urtėve qė nė vete mban vulėn e shenjės sė Diellit. Ėshtė ngjyrė e shpirtit tė shenjt, e viktimizimit, zjarreve hyjnore, bukurisė, begatisė dhe dashurisė. Po ashtu, konsiderohet edhe si ngjyrė e luftės, gjakut, shqetėsimeve kolektive, emocioneve dhe urrejtjes.
Jo vetėm kaq!
Mė tej, ngjyra e kuqe trajtohet si ngjyrė e shpirtit, epshit (libido), e zemrės, dijenisė, menēurisė si dhe urtėsisė ezoterike.
Tė gjithė magjistarėt, gjatė ritualeve tė tyre magjike, vishnin pelerinat me ngjyrė tė kuqe. Edhe sipas mėsimeve biblike, gjatė krijimit tė njeriut tė parė, (Adamit) ėshtė pėrdorur dheu i kuq.
Nė Japoni, e kuqja ėshtė ngjyra e sinqeritetit dhe e besnikėrisė. Atje, zakonisht nė veshjet e tyre tradicionale, tė kuqen e bartin femrat.
Nė Romėn e lashtė, ngjyra e kuqe ka qenė ngjyrė e fisnikėve, gjeneralėve dhe shtresės elite.
Nė Kinė dhe Rusi, ngjyra e kuqe i paraprinte tė gjitha riteve popullore, veēanėrisht atyre qė i kushtohen pranverės, fejesės, lindjes dhe pjellshmėrisė.
Pėr fėmijėt e shėndosh thuhet se ėshtė i kuq si gjaku. E, nėse e ėndėrron tė kuqen , do tė thotė, fat nė dashuri.
*********************
E ZEZA
Nė krahasim me ngjyrėn e kuqe, e zeza ėshtė ngjyrė skajshmėrish e kundėrt.
Zakonisht ėshtė negative dhe ka tė bėj me:terrin, vdekjen, varfėrinė, kobin, kaosin...
Ngjyra e zezė ėshtė ngjyra e Sotonės, e djajve, shtrigave dhe e demonėve. Gjithmonė kjo ngjyrė shprehet si manifestim i sė keēes.
Nė letrat e fatit TAROT, ka domethėnien e vdekjes.
Tek shumė popuj besohet se vezėt e zeza kanė fuqi magjike, ndėrsa pula me ngjyrė tė zezė parathotė varfėrinė. Nėse buqetėn e luleve e lidhim me fjongo tė zezė, kjo parathotė vdekjen. Nė hieroglifėt e lashta egjiptiane, pėllumbi i zi ka qenė simbol i femrės e cila gjatė tėrė jetės ka mbetur e ve. Ndėrsa kalorėsi i Apokalipsės (paralajmėruesi i shkatėrrimit tė botės), nė shkrimet e lashta tregohet se kalėron nė kali tė zezė. Sikurse tek shumė popuj tjerė, edhe te ne, shqiptarėt, ėshtė e pėrhapur besėtytnia se, nėse ju prehet rruga na macja e zezė, nuk do tė keni fat, ndėrsa romakėt e vjetėr ditėn e 'pa fat" nė kalendarėt e tyre e kanė shėnuar me ngjyrė tė zezė. Nė shkrimet biblike thuhet se Juda qė e tradhtoi Jezusin ėshtė i mbuluar me ngjyrė tė zezė, etj.
Por, e zeza, si simbol, shpesh nuk pėrdorej nė kontestin negativ. Ta zėmė, besohej se nėse me vete mbani dhėmbin e qenit tė zi, atėherė kur nuk do tė sulmoheni dhe as tė kafshoheni nga qentė tjerė. Ose, nė kulturat e pasura tradicionale tė shumė popujve, lidhja e shiritit tė zi ėshtė pėrdorur pėr largimin e zėnies sė frymės, dhembjes sė kokės dhe dhembjeve tė dhėmbėve.
Pėrfundimi*****
Ngjyrat 'kuq e zi", nė raport ndaj njėra-tjetrės, qėndrojnė si ekstreme, ndėrsa ndikimi i tyre kontradiktor, tek shumė urtėsi tė lashta, konsiderohet si barazhesh universale.
Pasi qė ne shqiptarėt, 'kuq e zi"-nė e kemi nė flamur dhe kėto dy ngjyra i konsiderojmė si ngjyra tona kombėtare, atėherė, tė nderuar lexues, bėjeni ju vetė njė analizė krahasuese nė mes tė simbolikės figurative tė pėrshkruar, dhe realitetit tonė si popull gjatė historisė.
Sa i pėrngjan fati i popullit tonė domethėnies metaforiket kėtyre dy ngjyrave antagoniste?
Vėreni ngjashmėritė! Por, assesi nė kėtė analizė, mos e anashkaloni ligjin universal tė tė kundėrtave dhe natyrshmėrinė e veprimit tė tij, sepse mu kėtu qėndron fshehtėsia e forcės mbresėlėnėse tė veprimit tė tyre si bashkėsi antagoniste nė ndėrvetėdijen tonė si individuale ashtu edhe kolektive.
Adnan Abrashi-NANDA
E kuqja dhe e zeza janė dy ngjyra mė tė rėndėsishme dhe mė antagoniste tė baraspeshės universale. Por, njėkohėsisht, kėto janė edhe ngjyra karakteristike kombėtare tė ne shqiptarėve . Edhe pse nė raport tė ndėrsjellė, domethėnia e tyre simbolike shprehet si kundėrshti ekstreme, ato kanė njė rol relevant tek harmonia e veprimit tė pandėrprerė tė ligjit natyror tė tė kundėrtave.
▪ Pa dashur tė hyjmė nė fillet historike tė gjenezės sė pranimit tė "kuqes dhe tė zezės, si ngjyra tona identifikuese kombėtare, pėrmes kėtij artikulli, desha tė prezantoj njė domethėnie tė rėndėsishme tė simbolikės sė tyre metaforike tek mėsimet e vjetra okuliste dhe praktikat rituale tradicionale tė popujve tė ndryshėm tė lashtė.
Ėshtė tejet me rėndėsi tė cekim se pėrzgjedhja e mu kėtyre ngjyrave, nuk ėshtė kombinacion i rastėsisė, sepse pėrmes veprimit tė ligjit tė tė kundėrtave, iniciohet reflektimi i fortė mbresėlėnės emocional tek masat. Andaj, ndoshta edhe jo rastėsisht, dikur nga tė urtit e tė parėve tanė, si ngjyrė simbolike e flamurit tonė kombėtar, janė pėrzgjedhur mu e kuqja dhe e zeza.
Nė vazhdim tė shkojmė radhazi nė interpretimin simbolik tė ngjyrės sė kuqeshe tė zezė dhe domethėnien kundėrthėnėse qė ato kanė si raport nė mes veti.
E KUQJA
Sipas urtėsive tė lashta ezoterike, ngjyra e kuqe ėshtė njėra ndėr ngjyrat mė tė rėndėsishme tė simbolikės rituale okuliste. Konsiderohet si ngjyra e gurit alkimist tė tė urtėve qė nė vete mban vulėn e shenjės sė Diellit. Ėshtė ngjyrė e shpirtit tė shenjt, e viktimizimit, zjarreve hyjnore, bukurisė, begatisė dhe dashurisė. Po ashtu, konsiderohet edhe si ngjyrė e luftės, gjakut, shqetėsimeve kolektive, emocioneve dhe urrejtjes.
Jo vetėm kaq!
Mė tej, ngjyra e kuqe trajtohet si ngjyrė e shpirtit, epshit (libido), e zemrės, dijenisė, menēurisė si dhe urtėsisė ezoterike.
Tė gjithė magjistarėt, gjatė ritualeve tė tyre magjike, vishnin pelerinat me ngjyrė tė kuqe. Edhe sipas mėsimeve biblike, gjatė krijimit tė njeriut tė parė, (Adamit) ėshtė pėrdorur dheu i kuq.
Nė Japoni, e kuqja ėshtė ngjyra e sinqeritetit dhe e besnikėrisė. Atje, zakonisht nė veshjet e tyre tradicionale, tė kuqen e bartin femrat.
Nė Romėn e lashtė, ngjyra e kuqe ka qenė ngjyrė e fisnikėve, gjeneralėve dhe shtresės elite.
Nė Kinė dhe Rusi, ngjyra e kuqe i paraprinte tė gjitha riteve popullore, veēanėrisht atyre qė i kushtohen pranverės, fejesės, lindjes dhe pjellshmėrisė.
Pėr fėmijėt e shėndosh thuhet se ėshtė i kuq si gjaku. E, nėse e ėndėrron tė kuqen , do tė thotė, fat nė dashuri.
*********************
E ZEZA
Nė krahasim me ngjyrėn e kuqe, e zeza ėshtė ngjyrė skajshmėrish e kundėrt.
Zakonisht ėshtė negative dhe ka tė bėj me:terrin, vdekjen, varfėrinė, kobin, kaosin...
Ngjyra e zezė ėshtė ngjyra e Sotonės, e djajve, shtrigave dhe e demonėve. Gjithmonė kjo ngjyrė shprehet si manifestim i sė keēes.
Nė letrat e fatit TAROT, ka domethėnien e vdekjes.
Tek shumė popuj besohet se vezėt e zeza kanė fuqi magjike, ndėrsa pula me ngjyrė tė zezė parathotė varfėrinė. Nėse buqetėn e luleve e lidhim me fjongo tė zezė, kjo parathotė vdekjen. Nė hieroglifėt e lashta egjiptiane, pėllumbi i zi ka qenė simbol i femrės e cila gjatė tėrė jetės ka mbetur e ve. Ndėrsa kalorėsi i Apokalipsės (paralajmėruesi i shkatėrrimit tė botės), nė shkrimet e lashta tregohet se kalėron nė kali tė zezė. Sikurse tek shumė popuj tjerė, edhe te ne, shqiptarėt, ėshtė e pėrhapur besėtytnia se, nėse ju prehet rruga na macja e zezė, nuk do tė keni fat, ndėrsa romakėt e vjetėr ditėn e 'pa fat" nė kalendarėt e tyre e kanė shėnuar me ngjyrė tė zezė. Nė shkrimet biblike thuhet se Juda qė e tradhtoi Jezusin ėshtė i mbuluar me ngjyrė tė zezė, etj.
Por, e zeza, si simbol, shpesh nuk pėrdorej nė kontestin negativ. Ta zėmė, besohej se nėse me vete mbani dhėmbin e qenit tė zi, atėherė kur nuk do tė sulmoheni dhe as tė kafshoheni nga qentė tjerė. Ose, nė kulturat e pasura tradicionale tė shumė popujve, lidhja e shiritit tė zi ėshtė pėrdorur pėr largimin e zėnies sė frymės, dhembjes sė kokės dhe dhembjeve tė dhėmbėve.
Pėrfundimi*****
Ngjyrat 'kuq e zi", nė raport ndaj njėra-tjetrės, qėndrojnė si ekstreme, ndėrsa ndikimi i tyre kontradiktor, tek shumė urtėsi tė lashta, konsiderohet si barazhesh universale.
Pasi qė ne shqiptarėt, 'kuq e zi"-nė e kemi nė flamur dhe kėto dy ngjyra i konsiderojmė si ngjyra tona kombėtare, atėherė, tė nderuar lexues, bėjeni ju vetė njė analizė krahasuese nė mes tė simbolikės figurative tė pėrshkruar, dhe realitetit tonė si popull gjatė historisė.
Sa i pėrngjan fati i popullit tonė domethėnies metaforiket kėtyre dy ngjyrave antagoniste?
Vėreni ngjashmėritė! Por, assesi nė kėtė analizė, mos e anashkaloni ligjin universal tė tė kundėrtave dhe natyrshmėrinė e veprimit tė tij, sepse mu kėtu qėndron fshehtėsia e forcės mbresėlėnėse tė veprimit tė tyre si bashkėsi antagoniste nė ndėrvetėdijen tonė si individuale ashtu edhe kolektive.
Adnan Abrashi-NANDA
