Shqiptaret jashte Trojeve

……Dua t’i pyes nëse jemi bashkatdhetarë, megjithëse nuk ka fare nevojë. Nuk e di pse. Jo sepse nuk kam shqiptarë këtu ku jetoj. Ndoshta sepse më pëlqen kur hyj në muhabet me Shqipet e tjerë e fillojmë gjejmë kushërinj të përbashkët, krahasojmë hundët, dhe bëjmë politikë. Megjithëse e di që nuk do të rezistojnë dot pa më bërë pyetjen e famshme: “A merr ndonjë farë gjëje?”, ose komentin “Bravo ti, qenke kapur mirë.”….

*******************************
Një hotel i madh, i ri, plot dritë. Kamarierë të sjellshëm, portierë të papërtuar, recepsionistë të shkathët…dhe fytyra tepër të njohura. Nuk i kam parë kurrë këta njerëz në jetën time, por tiparet e tyre janë të para e të stërpara. Hëm, recepsionisti e ka mjekrën me vrimë, kokën plloçë, ballin me qoshe dhe një anglishte me theks tepër të lehtë, që vetëm unë ia di origjinën. Portieri ka qafën e shkurtër dhe trupin e bëshëm të tim ati, si edhe hundën zhgabë të gjyshit tim. Ndihmësit(të cilët çuditërisht nuk janë meksikanë). kanë trupa të gjatë e të hollë si edhe hapa gjigantë prej Bjeshkësh.
Dua t’i pyes nëse jemi bashkatdhetarë, megjithëse nuk ka fare nevojë. Nuk e di pse. Jo sepse nuk kam shqiptarë këtu ku jetoj. Ndoshta sepse më pëlqen kur hyj në muhabet me Shqipet e tjerë e fillojmë gjejmë kushërinj të përbashkët, krahasojmë hundët, dhe bëjmë politikë. Megjithëse e di që nuk do të rezistojnë dot pa më bërë pyetjen e famshme: “A merr ndonjë farë gjëje?”, ose komentin “Bravo ti, qenke kapur mirë.”
Por sytë e tyre janë të ulur, fytyrat e përqendruara në punë, dhe bisedat janë vetëm në anglisht. Ndihmës-kamerierë të tjerë që duken sikur sa kanë zbritur nga Kurveleshi na shërbejnë kafen. Unë kam një etiketë të madhe sa koka ime me emrin tim, të cilën ua drejtoj sa herë që më shërbejnë, por nuk marr asnjë reagim mbrapsht. Ndoshta mendojnë që më është lodhur gjoksi dhe po i bëj gjimnastikë. Ndoshta mendojnë për hallet e tyre dhe nuk ia kanë ngenë muhabetit me mua. Ndoshta nuk mendojnë hiç. A ndoshta shqiptarësia ime është fshehur nën tërë ato shtresa dhjami amerikan, dhe ata nuk më njohin për të tyren. Ia futa kot me duket, se sado që të ndryshoj, prape hunda do të më ngelet.
Më në fund, pas tre ditësh grindjeje me veten, kureshtja del fitimtare dhe më jep guximin të pyes portierët ndërsa po na ndihin me valixhet dhe taksinë. “Po moj –thonë ata –Shqiptarë jemi.” Fillojmë përnjëherësh të rifitojmë kohën e humbur e t’i bëjmë biografinë njeri-tjetrit në shqipe me ritëm të tërbuar, ndërsa shoqet e mia të taksisë, një gjermane e një austriake na shohin me gojë hapur. Kushedi çfarë po themi në gjuhen tonë të egër me gjeste, fishkëllima dhe mimika të çuditshme.
Por koha nuk pret. Ndahem me portierët dhe futem në taksi. Aty, shoferja, një qukëse e bukur dhe e freskët më thotë:
”Nuk e dija që shqipja qenka njësoj me Turqishten.”
“Turqishten?- pyes e habitur, pa mundur ta kuptoj pse të tërë duan që shqipja patjetër të rrjedhe nga një gjuhë tjetër. (Edhe në këtë konference plot me përkthyes që pothuajse kane të tërë diploma në gjuhësi, lajmi që shqipja ishte degë e vetmuar e pemës së gjuhës, ishte tepër risi e madhe. Ndoshta duhet ta printoj pemën e gjuhëve në një bluzë dhe ta vesh në konferencën tjetër. )
“Nuk ngjan fare me turqishten.”
“Pse nuk po flisje turqisht me portierin? Ai është turk –vazhdoi ajo. Ou? Mendoj t’ia shpjegoj taksistes së këndshme historinë, por me vjen keq për atë gjynahqarin. Kush jam unë t’ia shkatërroj fantazitë e ndërtuara me aq mund?
“Mbase. –them,- Ose mbase ka jetuar ne Turqi për shumë kohë dhe tani e thotë për kollajllëk. Po unë shqip fola me të”
Duket që shoferja nuk është bindur nga argumenti im, por unë jam klientja dhe ajo do bakshish, prandaj më buzëqesh dhe më jep të drejtë.
Po pse xhanëm jam unë ajo që ‘zbuloj” shqiptarët? Njëherë m’u desh t’i shpjegoja kujdestarit të pallatit se ajo “gjermania” e katit të parë, ishte më tepër e diplomuar për gjermanisht sesa nga”Deutcheland”; pastaj e bëra lëmsh mjekun tim kur e falënderova për gjinekologen shqiptare ku më kishte referuar sepse ai e dinte për italiane; i zhgënjeva femrat e zjarrta të zyrës në mbrëmjen e Vitit të Ri kur iu thashë se kamerierët italianë aq simpatikë ishin në fakt, prej shtetit komshi; se ai vendi i mrekullueshëm me sanduiçe greke (gyros) në Astoria ishte pronë e një shqiptari; dhe se ajo sekretarja e bukur që duket franceze, vetëm duket franceze; etj, etj, etj.
Lëre më sa njerëzve ua prish terezinë kur i përshëndes në shqip pa i njohur. Reagojnë njësoj sikur po i përshëndes majmunçe dhe jo shqiptarçe. Përgjigjia më e zakonshme që marr:
“Nga e dallove ti? Mua të tërë më thonë që nuk dukem fare shqiptar/e, por…(Shto kombin që përkëdhel inferioritetin e tyre më shumë)”
Hëm. Ndoshta është forma katrore e nofullave ose lapsi i zi i buzëve. Ndoshta është ajo hunda e drejtë të cilën na e ka lënë në derë Teuta. Ndoshta është llamburitja e zinxhirëve të florinjtë varur në çdo qoshe të trupit. Ndoshta janë flokët e derdhur me onde a kaçurrela, ose gjembat e ngrirë që vetëm hispanikët e shqipot from da’hood (represent yo!) i kanë akoma.
Nuk është se unë jam tepër tepër e lumtur që jam shqiptare ose që po gjuaj shqiptare. Shqiptarësia është pjesë e qenies sonë pavarësisht në na pëlqen apo jo. Është ndërthurur e shkrirë në gjenet tona, dhe shfaqet gjithmonë papritur e pa kujtuar, sado që mundohemi ta mbulojmë. Mund të përpiqemi, ndoshta mund edhe t’ia arrijmë ta fshehim për një farë kohe, por do të dalë diku e dikur, si delja e zezë në kope, si larua në mes të balove, ose si e zeza në të kuqen e ndërgjegjes sonë.
Prandaj edhe unë vazhdoj të zbuloj shqipe kudo, në aeroport, restorante, farmaci, bankë, shkolle, tren, spital, etj, etj,. Ndonjëherë i buzëqeshim njeri-tjetrit për të ndarë sekretin, ndonjëherë ata ulin sytë e vazhdojnë rrugën (a unë ul sytë e vazhdoj rrugën); ndonjëherë futemi në bisede dhe zbulojmë që jemi kushërinj të katërt nga gjyshërit që janë ngrohur në një diell e lare në një përrua. Ndonjëherë me duket vetja si UFO paqësor në mes të vendasve kanibalë, ndonjëherë me duhet të kollitem në autobus që ajo vajza me celular të mos shkojë me tutje me “të hëngsha e t’u bëfsha” me të dashurin e vet.

shqipetaret ne bote - avantazhe/disavantazhe

vetem avantazhe s'kemi ne motra

dhe hakshe hakshe s'ka faj bota jo, se nuk i kemi len vend vetes

s'ka dite mos dalin pislliqet e shqiptareve ne tv, te vjen turp te dalesh nga shpia e te shkosh ne shkolle

hmmm ja se do vij une e do e rregulloj imazhin e kinezeve neper bote... sa per info kush do vije te me takoje ne paris ?

Punësimi i të diplomuarve jashtë shtetit

Dr. Marita Flagler
Zhani Shapo

Administrata publike shqiptare qendrore dhe lokale
vazhdon të shihet si një nga faktorët kyç në
shndërrimin e Shqipërisë në një vend të zhvilluar.
Detyrat e mëdha të shndërrimit kërkojnë punonjës të
mirëkualifikuar që janë në gjendje të përballojnë
detyra të shumta me një këndvështrim bashkëkohor e me
vlera etike. Kjo gjë kërkon njohuri të specializuara,
aftësi dhe shprehi administrative konkurruese si edhe
përkushtim të veçantë. Plotësimi me sukses i synimit
të Shqipërisë për t’u bërë anëtare e BE-së dhe një
bashkëpunim i frytshëm i qeverisë shqiptare me
organizma të shumtë ndërkombëtarë, kërkon specialistë
e drejtues administrate që janë në nivelin e
specialistëve ndërkombëtarë me të cilët ata
bashkëpunojnë.

Hartimi i politikave

Në këto kushte, hartimi i një politike të qartë që
mundëson krijimin e një ambienti të përgjithshëm dhe
ligjor që mundëson thithjen dhe mbajtjen e
profesionistëve të talentuar në administratën publike
shqiptare, me një fokus të veçantë në të diplomuarit
jashtë vendit e sidomos në universitetet perëndimore,
duket të jetë zgjidhja më e mirë për përballimin e
krizës që përballon sektori publik. Për formulimin e
një politike të tillë është i nevojshëm vlerësim i
plotë i situatës komplekse parë nga këndvështrime të
ndryshme: të eksperiencës shqiptare të deritanishme,
të institucioneve shqiptare të administratës publike,
të të diplomuarve jashtë vendit që kanë kaluar në
eksperiencën e punësimit në administratën publike, të
të diplomuarve jashtë vendit që ndodhen ende në
perëndim, të të kuadrit ligjor dhe praktik që mundëson
apo pengon një politikë të tillë si dhe atë të
eksperiencës ndërkombëtare. Së dyti, është e nevojshme
që një politikë e tillë të jetë e artikuluar në
pikëpamjen e nevojës dhe kërkesës së administratës
shqiptare për të tërhequr dhe mbajtur në gjirin e saj
këtë kategori të diplomuarve jashtë vendit. Ky studim,
i përbërë nga 5 pjesë, u konceptua pikërisht nga ky
këndvështrim. Secila pjesë është një njëkohësisht një
studim pavarur dhe i ndërlidhur me pjesët e tjera.
Studimi i parë është një studim cilësor i perceptimit
të nevojave të institucioneve të administratës
qendrore dhe vendore për të diplomuarit shqiptare në
Evropën Perëndimore. Studimi i dytë, i cili përbëhet
në vetvete nga dy mini studime sasiore-cilësore, është
një përpjekje për të vlerësuar faktorët që nxisin apo
pengojnë punësimin në administratën publike të dy
grupeve të diplomuarve jashtë vendit, atë të atyre që
punojnë aktualisht në administratën publike dhe atyre
të diplomuarve jashtë vendit që kanë punuar në
administratën publike dhe janë tashmë larguar prej
saj. Studimi i tretë, sasior-cilësor është një studim
i perceptimit të studentëve që vazhdojnë studimet
pasuniversitare jashtë shtetit apo i a kanë përfunduar
ato dhe tani janë të punësuar (jashtë shtetit) në
sektorin për të cilin kanë bërë studimet. Studimi i
katërt është një vështrim në eksperiencën
ndërkombëtare për tërheqjen e të diplomuarve në
universitetet perëndimore në administratat publike
përkatëse dhe një vështrim i konkurrentëve potencialë
që administratat ndeshin në këtë përpjekje. Dhe së
fundi studimi i pestë është një analizë kritike e
legjislacionit dhe praktikave konkrete të punësimit në
administratën publike shqiptare, parë në
këndvështrimin e proceseve apo praktikave që nxisin
dhe përkatësisht pengojnë tërheqjen dhe mbajtjen e të
diplomuarve jashtë vendit në punësimin publik.

Interesi për të punuar në Shqipëri

Përfundimet e studimeve konvergojnë në disa pika
kryesore:
1. Të diplomuarit jashtë shfaqin interes për të punuar
në administratë publike si pjesë e dëshirës për të
kontribuar në përparimin e vendit dhe për të qenë
protagonistë në proceset e zhvillimit. Gjithashtu kjo
shihet edhe si mundësi e zhvillimit profesional.
2. Administrata qendrore është e kënaqur me nivelin e
punës së punonjësve që kanë përfunduar studimet jashtë
shtetit, dijenitë e shprehitë e punës, si dhe risitë
që sjellin në punë. Ajo shpreh nevojën në fusha të
ndryshme për më shumë punonjës që kanë përfunduar
studimet jashtë shtetit.
3. Faktorë të shumtë i bëjnë të diplomuarit jashtë
shtetit të ngurrojnë të punësohen në administratën
publike. Ndër më të rëndësishmet janë pamundësia për
të zgjidhur cështjen e strehimit për shkak të kushteve
që ofron punësimi në këtë sektor, mungesa e motivimit
me pagë, pasiguria në punë e shprehur në frikën e
largimit nga detyra për motive që nuk varen nga
cilësia e punës, mungesa e një karriere të
parashikueshme në sektorin publik, favorizimi i
punonjësve mbi baza politike dhe jo mbi bazën e
kontributit profesional dhe mungesa e stabilitetit
politik në përgjithësi.
4. Përvoja ndërkombëtare tregon se procesi i tërheqjes
së talentit dhe dijes në administratën publike është
shumë konkurrues si në planin ndërkombëtar (vendet e
zhvilluara) ashtu edhe në planin kombëtar
(universitetet dhe biznesi). Kjo situatë kërkon që
administrata publike të angazhohet seriozisht për t’u
bërë kompetitive. Përvoja ndërkombëtare gjithashtu
tregon se një element shumë i rëndësishëm i rekrutimit
të studentëve që përfundojnë studimet jashtë shtetit
është bashkëpunimi i ngushtë me diasporën.
5. Studimi i legjislacionit dhe i praktikave të punës
për menaxhimin e burimeve njerëzore në administratën
publike shqiptare tregoi se si sistemi aktual i
informimit për vendet e lira ashtu edhe procesi i
konkurrimit pengon pjesëmarrjen e të diplomuarve
jashtë shtetit që vazhdojnë të jetojnë aty.
Gjithashtu, probleme ka edhe në sistemin e zhvillimit
të karrierës. Një shqetësim përbën edhe mungesa e
stabilitetit dhe qëndrueshmërisë së administratës si
edhe fakti që depolitizimi i administratës nuk është
ende në nivelet e kërkuara.

Disa rekomandime

Mbi bazën e përfundimeve të studimeve u hartuan
rekomandimet, të cilat ju dhanë për mendim një grupi
të rinjsh, të cilët kanë përfunduar studimet jashtë
shtetit dhe të cilët sot kanë një veprimtari të
suksesshme jashtë administratës publike në sektorin
privat, profesionet e lira apo organizatat
ndërkombëtare. Sugjerimet e tyre u morën me metodën e
grupit të fokusuar. Rekomandimet përfshijnë dy fusha:
(a) masat që rekomandohet të merren për tërheqjen e të
diplomuarve jashtë shtetit në karrierën e
administratës publike. (b) masat që rekomandohen për
të rritur fuqinë tërheqëse të punës në administratën
publike si një karriere kompetitive. Për tërheqjen e
të diplomuarve jashtë shtetit, së pari, u rekomandohet
ngritja e një njësie/zyre pranë DAP-it që do të ketë
si funksion mbledhjen e informacionit dhe marrëdhëniet
me individët qe janë me studime apo kanë përfunduar
studimet jashtë shtetit e që kane potencial të
kontribuojnë, si dhe këshillimin e tyre profesional
dhe organizimin e praktikave mësimore në administratën
publike. Veprimtaria e kësaj njësie do të shtrihet
përveç Shqipërisë, në të gjithë diasporën shqiptare me
kontakteve të drejtpërdrejta si edhe nga interneti.
Kjo njësi do të veprojë si koordinatore e kërkesës dhe
ofertës. Së dyti, rekomandohen të bëhen një sërë
ndryshimesh në kuadrin ligjor dhe nënligjor që
rregullon punësimin dhe karrierën në administratën
publike dhe veçanërisht sistemi i informacionit për
vendet e punës dhe procesi i aplikimit dhe
intervistimit. Për të tërhequr ta specializuarit e
lartë (ata që kanë mbaruar studime në nivel
doktorature dhe që janë punësuar në universitete apo
kompani private), rekomandohet që qeveria të
inkurajoje organizatat ndërkombëtare që i japin
konsulencë teknike që t’i punësojë me prioritet në
projektet e tyre në Shqipëri. Për të rritur fuqinë
tërheqëse të punës ne administratën publike si një
karrierë kompetitive rekomandohet të merren masa që
lidhen me kualifikimin e mëtejshëm të punonjësve si
nëpërmjet studimeve pasuniversitare, përmirësimin e
sistemit të pagave, përmirësimin e procesit të
karrierës në shërbimin civil dhe thellimin e
depolitizimit të administratës publike shqiptare.

Tkurrja e trurit

Të paktën në katër vitet e fundit, fenomeni i njohur
si “tkurrja e trurit” (brain drain) dhe përpjekjet për
shndërrimin e tij në thithjen e trurit (brain gain) ka
zënë vend gjerësisht në diskutimet publike dhe në rang
qeveritar. Në disa studime të realizuara deri më tash
konstatohet se tkurrja e trurit ka prekur të gjithë
shoqërinë shqiptare. Sipas një studimi të kryer nga
QSES-ja, të mbështetur nga Fondacioni Soros, rezulton
se në periudhën 1991-1998 ishin larguar nga Shqipëria
31.45% e specialistëve me arsim të lartë, ndërsa 63% e
të intervistuarve gjatë studimit shprehnin dëshirën
për të emigruar. Në një studim tjetër, “...në
periudhën 1990-2003, gati 45% e profesorëve dhe
studiuesve në universitete dhe institucione kërkimore
shkencore emigruan” të njëjtën gjë bënë edhe 65% e
studentëve që merrnin doktoraturën në perëndim në
periudhën 1980-1990. Këtyre largimeve, sigurisht nuk i
ka shpëtuar dhe administrata publike shqiptare, e cila
i ka ndjerë pasojat e largimit të trurit jo vetëm
jashtë vendit por edhe brenda tij drejt një sektori
privat që megjithëse ende në zhvillim, është shpesh
agresiv në politikat e rekrutimit dhe mbajtjes së
profesionistëve të kualifikuar. Nga ana tjetër, në
planin ndërkombëtare shqetësimi për kapacitetet e
burimeve njerëzore në administratat publike dhe
përpjekjet për përmirësimin e tyre, po kthehet
gjithnjë e më me force në rendin e ditës. Në sesionin
e parë në Korrik 2002, Komiteti i Ekspertëve për
administratën publike, të OKB-së (UNCEPA), identifikoi
6 fusha prioritare në të cilat duhet të
përqendroheshin vendet anëtare për të mundësuar
implementimin e Deklaratës së Mijëvjeçarit përfshirë
këtu “sektori publik duhet të zhvillojë një strategji
për rekrutimin dhe mbajtjen e pjesës që i takon të
talenteve më të mira të vendit”. E njëjta çështje
thelbësore u diskutua gjerësisht edhe në sesionin e
Prillit 2003, ku u theksua se “kapaciteti i burimeve
njerëzore ishte një element kritik për cilësinë e
administratës publike. Me të vërtetë, rritja e
kompleksitetit të politikë-bërjes dhe proceseve
administrative, si dhe erozioni i kapacitetit të
burimeve njerëzore për kryerjen e funksioneve
themelore, po e bëjnë gjithmonë e me të vështire për
shumë shtete anëtare implementimin e objektivave të
reduktimit të varfërisë dhe promovimit të zhvillimit
të qëndrueshëm njerëzor, siç theksohen nga Objektivat
e Zhvillimit të Mijëvjeçarit”. Një fenomen tjetër që
meriton vëmendje të veçantë është edhe kthimi i atyre
të rinjve shqiptare që mbarojnë studimet universitare
dhe pasuniversitare në vendet e zhvilluara. Vlerësohen
në rreth 25.000 të rinjtë shqiptarë që kryejnë studime
universitare jashtë vendit dhe shume qindra që kryejnë
studime pasuniversitare, Master apo PHD. Vetëm në
universitetet italiane vlerësohet të studiojnë 12 000
të rinj shqiptarë, madje studimet tregojnë se çdo vit,
2000 - 4000 të rinj shqiptarë fillojnë studimet në
vende si Italia, Gjermania, Mbretëria e Bashkuar dhe
Shtetet e Bashkuara. Një anketë e kryer në vitin 2005
me 835 studentë në universitetet e Shteteve të
Bashkuara, Italisë dhe Francës, tregonte se 45.5% e
tyre dëshironin të ktheheshin në Shqipëri me
përfundimin e studime. Një anketë tjetër e kryera
gjatë vitit 2005, me 181 doktorant apo kandidatë,
tregonte se 56.6% e të anketuarve dëshironin të
ktheheshin në Shqipëri. Në një anketë të fundit, të
kryer nga Albstudent në periudhën Nëntor 2005 -
Qershor 2006, rezultonte se “...më shumë se gjysma e
studentëve janë akoma të pavendosur nëse do kthehen
apo jo (51.58%), rreth një e katërta (25.68%) mendojnë
të kthehen, 12.21% mendojnë të jetojnë mes vendlindjes
dhe një vendit tjetër dhe vetëm 10.53% mendojnë se nuk
do kthehen...”.
Ky grup me një kualifikim profesional të nivelit
perëndimor padyshim përben një potencial të madh,
drejt të cilit administrata publike shqiptare dhe
politike-bërësit janë munduar ti kthejnë sytë gjithnjë
e me shumë dhe me politika konkrete. Kështu në vitet e
fundi janë bërë disa përpjekje, projekte apo programe,
disa prej tyre të zbatuara me sukses, e disa të tjera
të lëna vetëm në letër, që kanë synuar thithjen e
kapaciteteve profesionale në administratën publike.
Reforma në shërbimin civil, duke filluar me sistemin e
rekrutimit e deri të sistemi i pagave është një nga
përpjekjet e qenësishme qeveritare në këtë drejtim.
Projekte të ndryshme të partnerëve ndëkombëtare kanë
pasur gjithashtu në fokus lehtësimin e kthimit,
mbajtjes dhe motivimit në administratën publike
shqiptare të të diplomuarve shqiptare jashtë vendit.

Programi “Fellowship”

Një nga projektet e vlerësuar gjerësisht si me të
suksesshmet është Programi “Fellowship” i Fondacionit
Soros, i cili siguroi një mbështetje financiare për të
diplomuarit jashtë vendit qe punonin në disa sektorë
dhe specialitete të konsideruara prioritare për
reformat e zhvillimit të vendit, fillimisht në nivel
qendror (e më pas dhe në atë vendor). Nga ky program
vetem në administratën qendrore përfituan 98 të
diplomuar jashtë vendit. Qeveria, me mbështetjen e
OSFA-s, ka realizuar disa përpjekje (megjithëse
modeste) me të njëjtin synim. Në Janar 2004 qeveria
miratoi një strategji dhe disa rregulla fillestare për
të nxitur thithjen e të diplomuarve jashtë vendit në
administratën publike shqiptare. Gjithashtu duke
filluar qe nga viti 1999 e në vazhdim, nëpërmjet
DAP-it u realizuan disa sesione praktikash mësimore në
periudhën verore me studentët, përfshirë ata jashtë
vendit, në të cilat morën pjesë 48 të rinj në 2004 dhe
60 të tillë në 2005. Partnerët ndërkombëtare kanë
mbështetur qeverinë në arritjen e synimit të
sipërpërmendur. Kështu programi i PNUD-it në 2004
lancoi projektin “Nxitja e punësimit për studentët e
diplomuar jashtë vendit”, urdhri i Kryeministrit nr.
37, date 28.1.2004 “Për nxitjen e punësimit në
administratën publike të shtetasve shqiptare që kanë
kryer studime jashtë vendit”. Gjithashtu në 6.11.2006
kemi miratimin nga kryeministri të një urdhër tjetër
të ngjashëm, me synimin për të kontribuar në
zhvillimin ekonomik dhe social të Shqipërisë nëpërmjet
identifikimit dhe transferimit të njohurive dhe
burimeve njerëzore që jetonin jashtë vendit.
Gjithashtu në 2006-ën UNDP lancoi një projekt të dytë
për përfshirjen e diasporës shqiptare në zhvillimin
ekonomiko-social të vendit. Rezultatet e parë pozitive
të këtyre përpjekjeve janë ndjerë ndonëse jo në masën
e dëshiruar pasi dhe përpjekjet e bëra kanë qenë
“ishuj të izoluar” dhe jo gjithmonë të koordinuara në
një kuadër të mireartikuluar. Në këto kushte, hartimi
i një politike të qartë që do të bashkonte energjinë e
përpjekjeve e veçuara dhe që do të mundësonte krijimin
e një ambienti të përgjithshëm dhe një ambienti
institucional dhe ligjor që mundëson thithjen dhe
mbajtjen e profesionistëve të talentuar në
administratën publike shqiptare, me një fokus të
veçantë në të diplomuarit jashtë vendit e sidomos në
universitetet perëndimore duket të jetë zgjidhja më e
mirë për të arritur synimin por edhe për të përballuar
krizën që përballon sektori publik në kapacitetet
njerëzore. Për formulimin e një politike të tillë
është e nevojshme së pari, një vlerësim i plotë i
situatës komplekse parë nga këndvështrime të ndryshme:
të eksperiencës shqiptare të deritanishme, të
institucioneve shqiptare të administratës publike, të
të diplomuarve jashtë vendit që kanë kaluar në
eksperiencën e punësimit në administratën publike, të
të diplomuarve jashtë vendit që ndodhen ende në
perëndim, atë të kuadrit ligjor dhe praktik që
mundëson apo pengon një politikë të tillë si dhe atë
të eksperiencës ndërkombëtare. Së dyti, është e
nevojshme që një politikë e tillë të jetë e artikuluar
në pikëpamjen e nevojës dhe kërkesës së administratës
shqiptare për të tërhequr dhe mbajtur në gjirin e saj
këtë kategori të diplomuarve jashtë vendit.

--------------------
Pedagoge në Universitetin e Pensilvanisë në
Shippensburg, SHBA. Konsulent i pavarur, ish-drejtor i
Departamentit të Administratës Publike. Studimi është
financuar nga Fondacioni Soros

Ka shqiptare neper bote qe ka bere imazh tejet te mire me menqurine dhe veprimtarine e tij.Padyshim ka edhe njerez atje qe sjellin hije te keqe.Nuk duhet te rrenohemi me kete,sepse jo vetem shqiptaret,por kudo ne bote ka njerez te mire dhe jo fort te mire.

Prap them te qenunit shqiptar eshte krenari.

Turqia 5,500,000
SHBA/Kanada 4,000.000
Greqia 3,000.000
Italia 2,500.000
Australia 800.000
Zvicër 750.000
Gjermania 700.000
Britania e Madhe 400.000
Franca 390.000
Serbia 200.000
Egjipti 200.000
Spanja 200.000
Suedia 190.000
Belgjikë 150.000
Holanda 150.000
Norvegjia 130.000
Danimarkë 80.000
Bullgaria 50.000
Rumania 50.000
Rusia 50.000
Kroacia 30.000
Brazili 25.000
Argjentina 20.000
Sllovakia 20.000
Sllovenia 20.000
Ukraina 20.000
Bosnja dhe Hercegovina 12.000
Luksemburgu 500
Zelanda e Re 15.000

Te lumte Naki,
Keto statistika jane te nevojshme per shqiptaret.
Kam pasur rastin te bisedoj me njerez kompetent per keteqeshtje,qe nuk kane statistika te sakta!